Ұңғымашы - геологиялық барлау, пайдалы қазбаларды өндіру, жерасты құрылыстарын салу үшін жерасты тау-кен қазбаларын жүргізу жөніндегі жұмыстар кешенін орындайтын маман.
Жер қойнауында: шахталарда, карьерлерде, кеніштерде және т.б. жолдарды төсеумен және жабдықтаумен айналысады, сондай-ақ дайындық тау-кен қазбаларын жүзеге асырады және жер астындағы әртүрлі құрылыстарды салу кезінде бірқатар кешенді іс-шараларды жүргізеді. Міндеттер шеңберіне мынадай қызмет түрлері кіруі мүмкін: теспелерді бұрғылау, жыныстарды тиеу, рельс жолдарын ұзарту, кенжарды бекіту, сутөкпе жыраларын орнату, желдеткіш құбырларын ұзарту және т.б.
Мамандықты ойдағыдай меңгеру үшін шебердің математика, физика, химия бойынша базалық білімі болуы қажет. Жоғары деңгейдегі маман болу үшін ең аз тәжірибе - 5-7 жыл. Шеберге табысты жұмыс істеу үшін бірқатар кәсіби және жеке қасиеттер қажет: тәртіптілік, байқаушылық, мұқияттылық, тіл табысқыштық, жақсы есту, көз өлшеу, тамаша есте сақтау және физикалық даму, төзімділік.
Бұл мамандықтың артықшылығы - негізгі тау-кен мамандықтарының жоғары сұранысқа ие мамандықтарының бірі. Қосымша білім алу, біліктілігі мен разрядын арттыру, орындалатын жұмыс түрлерін кеңейту және күрделендіру арқылы кәсіби өсу мүмкіндігі.
Осы мамандықтың кемшіліктері. Қазiргi кезде ұңғымашының жұмысы неғұрлым автоматтандырылған, алайда, бұрынғысынша физикалық ауыр және қауiптi және қолайсыз факторлармен байланысты: жабдықтың жұмысы кезiндегi физикалық жүктеме, шу және дiрiл, жұмыс аймағының ауасында зиянды уытты заттардың болуы.
Жас мамандар үшін қауіпсіздік техникасы бойынша ережелерді білу маңызды. Жарылыс технологиясы жоғары қауіптілікпен сипатталады: соққы толқынының пайда болуы, сейсмикалық әсер ету, зиянды газ тәріздес детонация өнімдерінің пайда болуы және т.б.